Deze blog gaat over onrust, over mijn onrust, hoe ik daarmee omga en hoe ik dat ook leer aan anderen. Een aantal facetten rondom dit thema tracht ik beknopt te belichten.
Onrust schaar ik onder de categorie demonen. In de Indiase filosofie werken de demonen nauw samen met de good guys. Demonen zijn als obstakels in een computergame. Ze helpen je om naar een hoger niveau te komen. Om dat te bereiken moet je ze recht aankijken, onderzoeken, hun tactieken doorgronden, ermee knokken en tenslotte ze verslaan. En als je ze verslagen hebt, dan ben je sterker geworden, kan je meer aan, kan je meer dragen. Maar als je denkt dat “verslagen” dood betekent of volledig afwezig, dan moet ik je alvast teleurstellen….
Ik stam af van een volk wat vele duizenden jaren is opgejaagd, uitgesloten, veroordeeld en vermoord: de Joden. Maar wij zijn niet de enigen. Vele volkeren hebben hetzelfde lot ondergaan en nog steeds. Niets nieuws onder de zon. De mens neemt geen verantwoordelijkheid voor z’n onlustgevoelens, zoekt het geluk buiten zichzelf en geeft de ander de schuld.
Zover ik me kan herinneren draag ik onrust bij me. En in deze blog schrijf ik onrust cursief. In de eerste plaats omdat ik het als een demoon beschouw, bijna als een donker ongrijpbaar wezen.
Natuurlijk heb ik onderzoek gedaan naar de herkomst van onrust.
Maar voordat ik daar iets over zeg het volgende: ik luisterde kortgeleden op een zaterdag (23 sept 2017) naar de Nieuwsshow (NL-NPO 1) en daar was Pierre Capel te gast, emeritus hoogleraar immunologie. Het ging over het thema: “Gevoelens beïnvloeden de gezondheid”. Je kunt dit item terugluisteren door op de link te klikken. Een van de meest opmerkelijke dingen die hij zei was het volgende (in mijn eigen woorden). Wij hebben duizenden genen (DNA), die in de chromosomen zitten. In elke cel zitten precies dezelfde chromosomen. Niercellen zijn anders dan bv levercellen en dat komt omdat sommige stukjes DNA “uit” of “aan” staan. Het is vast komen te staan dat emoties grote invloed hebben op ons DNA. Stel dat er zich een traumatische gebeurtenis heeft afgespeeld bij een mijn grootouders, dan kan daardoor een van die genen “uit” komen te staan. Dat kan leiden tot een erfelijke afwijking of ziekte bij volgende generaties, maar ook tot emotionele problemen, die we op basis van wat we over onszelf weten, puur op grond van onze eigen geschiedenis, niet kunnen verklaren.
Er is al jaren geleden onderzoek gedaan bij muizen op dit gebied. Als een muis wordt blootgesteld aan een elektrische schok wat bijvoorbeeld komt van een gele draad, dan zijn 3 generaties later de muizen nog steeds bang voor gele draden.
Terug naar onrust. Mijn beide ouders zaten in de oorlog ondergedoken. Mijn moeder moest een paar keer van schuilplaats veranderen en mijn vader zat jaren op de zolder van een school in Barneveld. Jaren lang werden zij blootgesteld aan heftige angsten. In de eerste plaats de allergrootste: de angst om ontdekt te worden. En verder de continue angst en zorgen om wat er met de rest van de familie was gebeurd. Waren zij veilig of al afgevoerd naar de kampen? En na de oorlog? Heftige schuldgevoelens, woede, haat, verdriet, machteloosheid, kortom een diep trauma.
Na de oorlog waren de mensen niet zo bezig met emoties en traumaverwerking. Men wist niet hoe je daar mee moest omgaan, er was te weinig ervaring mee. Dus wat deden mijn ouders? Gewoon opnieuw beginnen, een nieuw leven opbouwen. Maar op de achtergrond was dat trauma natuurlijk niet verwerkt. Het bleef in de schaduw, in het onderbewuste zijn werk doen, in de zielen, in de lichamen van mijn ouders, en daarnaast straalde dat ook uit naar de kinderen, naar mij en mijn broer en zus.
Die emoties, angsten, onrust en trauma hebben wij geërfd. Het zit in ons, in ons DNA, in elke cel van ons wezen, in onze gevoelens, hoe we onszelf en de ander beleven, hoe we met de ander communiceren en in ons werk.
De hamvraag is daarom ook: hoe ga ik daar mee om, hoe gebruik ik onrust als middel tot groei en inzicht en niet: hoe kom ik er van af?
Er komen mensen bij me, die jaren gemediteerd hebben in de hoop hun eeuwige onrust van binnen kwijt te raken. Maar die gaat niet weg. Ja, misschien heel even, tijdens de meditatie, tijdens diepe slaap of na een heerlijke vrijpartij. Of wellicht na een heftige work-out in de sportschool.
Wat mij betreft is het grootste obstakel tot innerlijke rust en het beleven van vreugde dit: we willen van onze pijnen en trauma’s af. “Geef me alsjeblieft een techniek of een pil. Ik wil die pijn niet voelen!”
Natuurlijk zijn anti-depressiva nuttig en een zegen om een proces van bv heftige depressie, suïcidale neigingen en uitzichtloosheid een halt toe te roepen. Maar uiteindelijk: moeten we juist niet al die verschrikkelijk moeilijke gevoelens gebruiken om er weer bovenop te komen? Ik zie mensen in mijn cursussen en praktijk komen, die al jaren die pillen slikken. Hun gevoelsleven is vaak afgevlakt. Ze voelen minder en minder. Welk materiaal hebben we dan nog over om te groeien, om sterker te worden?
Terug naar de demonen. Onrust is te vergelijken met een 10 koppig monster. In de Indiase mythen worden monsters vaak afgebeeld met vele armen en hoofden. En hak je er één af dan komen er weer tien voor in de plaats. En het is niet anders dan met de demoon onrust. Het lijkt van alle kanten te komen. Je kunt er zomaar door overvallen worden, je volledig uit je concentratie halen, verlammen en diep ongelukkig maken.
Hieronder zie je een afbeelding van het monster Kaliya, die door de Indiase mythologische God Krishna na uren van worsteling wordt verslagen.
Hoe deed hij dat? Door volledige alertheid, open ogen, recht op het doel af, de tactiek van het monster doorgronden.
Hoe ga ik zelf met die demoon om? En hoe beleef ik hem nu?
Ik ben al lang geleden opgehouden om me er tegen te verzetten. Alleen vechten om het niet te hoeven voelen en verzet helpen niets. Sterker nog, ze versterken de onrust juist, want diegene die vecht en verzet pleegt is onderdeel van de onrust zelf. Het is als de kat, die achter z’n staart aanrent.
In de loop der jaren heb ik de demoon ontmaskerd en heeft hij niet die greep meer op me, dat ik me erdoor laat verlammen. Ik ken zijn wegen, het effect op mijn lichaam, denken en voelen en zodra hij via een achterdeur als een hacker mijn systeem probeert binnen te komen, dan kan ik hem in steeds sneller onschadelijk maken. Onschadelijk wil niet zeggen, dat hij er niet meer is, maar hij kan mij geen grote schade meer toebrengen. Dit leerproces in het omgaan met de demonen houdt nooit op.
Hoe ontmasker je de demoon? Hier zijn de eerste stappen:
Wordt een politie rechercheur: zoek, identificeer, herken, erken, interpreteer en sluit in de boeien!
Hoe kan de duivel het beste zijn werk doen? Het beste alleen in het donker, lees schaduw of het on(der)bewuste. Door een kruis voor hem te houden (in deze context symbool voor helder bewustzijn), hem met vuur en licht te confronteren en hem recht aan te kijken kun je ontdekken, dat hij eigenlijk helemaal geen macht over je heeft. Anders gezegd: wanneer we de demoon onrust localiseren, erkennen en er recht met onze aandacht ingaan, dan verliest onrust zijn aanvankelijke macht en kracht.
Dus wanneer we onze demonen afwijzen en negeren, belet dat ons om diepgaand de demonen te onderzoeken. Want die zogeheten demonen kunnen ons veel vertellen over wat er op de achtergrond in onze ziel zich afspeelt.
Onrust en andere demonen zijn heel belangrijk! Onderdruk ze niet, gebruik ze om uiteindelijk dieper in je innerlijke stilte te komen.
Als onrust zich laat zien, begin dan met het volgende:
1. Indien mogelijk, zonder je even af, ga zitten of sta stil en sluit je ogen;
2. Haal 9 maal diep adem en terwijl je dat doet…
3. Lokaliseer onust in je lichaam;
4. Blijf met je aandacht bij die plek , voel onrust, adem er in en beleef onrust zo direct mogelijk;
5. Probeer het in eerste instantie niet te analyseren, te interpreteren, maar blijf bij het directe gevoel, de directe ervaring.
Alleen al door deze eerste stappen te doen zul je merken, dat je beleving van onrust anders wordt.
Het werken met demonen, het werken met onrust is niet altijd even makkelijk, maar naast het feit dat je onrust op een andere manier zult gaan beleven zijn er nog veel meer positieve neveneffecten: je wordt rustiger, evenwichtiger, blijer en vooral sterker en krachtiger. Je kunt veel meer aan en voelt je vrijer. That’s it.